Lượng hành khách xuất nhập cảnh tại các cảng hàng không ngày càng tăng gây sức ép và khó khăn trong công tác quản lý an ninh đòi hỏi lực lượng Hải quan tăng cường công tác quản lý rủi ro cho hành hành khách tại sân bay nhằm giảm thiểu các tình trạng xảy ra do quá tải.
Theo cuộc khảo sát của Tổng cục Hải quan cho biết, trung bình 1 năm sân bay Tân Sơn Nhất làm thủ tục xất nhập cảnh, quá cảnh cho hơn 66.000 chuyến bay, tiếp nhận khoảng 11 triệu lượt khách. Theo Quyết định số 1973/QĐ-TCHQ ngày 4-7-2014 và Quyết định số 1165/QĐ-TCHQ ngày 21/6/2011 của Tổng cục Hải quan, thực hiện quy trình kiểm tra, giám sát hải quan đối với hành lý của hành khách xuất nhập cảnh tại sân bay.
Cụ thể quyết định hướng dẫn thực hiện kiểm tra soi chiếu 100% hành lý xách tay và ký gửi đối với người nhập cảnh vào Việt Nam. Tuy nhiên, trung bình mỗi ngày sân bay tiếp nhận thủ tục của khoảng 17.500 hành khách và 110 chuyến bay, nếu thực hiện soi chiếu kỹ lưỡng mức 2 sẽ xảy ra tình trạng tắc ngẽn, tạo sức ép cho nhân viên Hải quan, đặc biệt trong giờ cao điểm (khung từ 9h – 12h và 16h – 19h). Song, việc soi chiếu 100% hành lý sẽ đi ngược với mục tiêu tạo thông thoáng và cải cách hiện đại hóa sân bay.
Đối với các chuyến bay xuất cảnh, đội Hành lý xuất thực hiện soi chiếu 100% hành lý 24/24 nhằm đảm bảo an ninh hàng không. Đồng thời, phối hợp cùng Tổ Kiểm soát ma túy triển khai phương án kiểm tra hành lý đối với các đối tượng trọng điểm tại quầy thủ tục. Tuy nhiên, do chưa có thiết kế khu kiểm tra riêng biệt nên thường gây nên cảnh xáo trộn, mất vẻ mỹ quan sân bay trong giờ cao điểm.
Theo Ban Quản lý rủi ro Hải quan cho biết, hoạt động kiểm tra, soi chiếu hành lý chủ yếu do an ninh cửa khẩu thực hiện. Công tác quản lý rủi ro hành lý cho hành khách tiềm ẩn nhiều nguy cơ ùn tắc tại sân bay. Thêm nữa, tại sân bay, công chức chuyên trách quản lý rủi ro kiêm luôn nhiệm vụ theo dõi việc áp dụng quản lý rủi ro để phân luồng kiểm tra hàng hóa xuất nhập cảnh. Trong khi để thực hiện công tác này cần phải có cống chức chuyên trách riêng, người này nắm vai trò quyết định quan trọng. Vì vậy, Chi cục cần tăng cường, đảm bảo nguồn lực thực hiện công tác kiểm tra soi chiếu, đồng thời nghiên cứu tổ chức đơn vị chuyên trách thực hiện nhiệm vụ quản lý rủi ro tại sân bay 24/24.
Gần đây, Ban quản lý rủi ro Hải quan Hải quan có tổ chức lấy ý kiến của các đơn vị về thống nhất đề án tổng thể việc áp dụng quản lý rủi ro đối với hành lý của người xuất nhập cảnh, có sự tham gia của Cục CNTT và thống kê hải quan, Cục Giám sát quản lý về Hải quan, các Cục Hải quan Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Sau buổi họp, thống nhất các việc Bổ sung, sửa đổi một vố văn bản cho phù hợp, kiện toàn bộ máy tổ chức, hoàn thiện, xây dựng hệ thống CNTT và thiết lập cơ chế hỗ trợ, phối hợp trao đổi thông tin với các bộ, ngành liên quan.
